Leiderschap voor continu verbeteren

Bij de term ‘leiderschap’ denken we al snel aan een krachtige, succesvolle visionair; een (meestal) man, die vanuit zijn ivoren toren de weg wijst en gehoorzaamheid en discipline afdwingt.

Kenmerkend aan Lean leiders is echter meer een coachende dan een belerende stijl. Ze zijn graag op de werkvloer, ze zijn bescheiden en durven zich kwetsbaar op te stellen. Ze geven hun fouten toe en weten dat ook zij continue moeten leren.

Ze nemen wel degelijk actief en resultaatgericht de leiding, maar doen dat vanuit een dienende houding en om aan te zetten tot een constante ontwikkeling en verbetering.

Vanuit dat vertrekpunt vragen ze door naar de grondoorzaak (de ‘root cause’) van een bepaald probleem via de ‘5Why’-techniek. Die gaat ervan uit, dat het eerste antwoord op de vraag, waarom iets fout gaat of niet lukt, vaak niet het echte probleem is. De grondoorzaak wordt vaak pas gevonden door (veel) dieper door te vragen.

Lean leiders weten vervolgens heel goed dat het belangrijk is dat medewerkers zich betrokken voelen, willen ze met oplossingen of verbetersuggesties komen. Lean leiders zorgen dus voor de sfeer en omgeving waarin medewerkers zich gesteund voelen om dingen te doen die ze nog nooit gedaan hebben.

Het mooie aan Lean is dan, dat verbeteren en leren hand-in-hand gaan.

Lean leiders denken lange-termijn, zijn geen ‘brandjes-blus’-types. Ze weten exact wat er op de werkvloer (gemba) speelt en houden altijd het klantbelang voor ogen.

checklist succesvolle teamleider voorbeeld Coimbee

Lean leiderschap, hoe ontwikkel je dat?

Allereerst begint Lean leiderschap bij jezelf. Wil je medewerkers ontwikkelen? Wil je klanten centraal stellen? Heb je geduld om langere termijn te kunnen denken en handelen?

Als de wil er is dan kan je gericht starten aan jouw Lean leiderschap.

benoem het (lange termijn) doel en houd dit telkens bij alles wat je of jouw team doet voor ogen en communiceer daarover
luister, hoor werkelijk wat medewerkers en klanten zeggen, doe geen aannames, vat samen en vraag door
respecteer ideeën, meningen en visies
probeer medewerkers uit te dagen om nog beter te presteren, niet door harder te werken maar door slimmer te werken
geef ruimte, geef feedback (liefst positief) en wees duidelijk
creëer een veilige (fysiek en sociaal) omgeving waar medewerkers zich durven te uiten en waar fouten gemaakt mogen worden. Het gaat om wederzijds vertrouwen en “dat komt te voet en gaat te paard”
wees het goede voorbeeld
besteed veel tijd en aandacht wat er op de “werkvloer” gebeurt
faciliteer, steun en motiveer
werk aan de volwassenheid van jouw team
zorg voor tijd en ruimte om verbeteringen te realiseren en hanteer een wetenschappelijk bewezen aanpak (PDCA cyclus) gericht op leren en experimenteren; maak ruimte voor reflectie.
weet dat verbeteren niet primair is gericht op kosten-besparingen maar op het maximaliseren van klant-waarde (doorlooptijd verkorten, kwaliteit verbeteren)
zorg dat er een dagstart is en heb oog voor hoe medewerkers in hun vel zitten
proces-verbeteren gaat hand in hand met teamontwikkeling
Leren is belangrijker dan Verbeteren
het overzicht van de werkzaamheden en verbeteringen is zoveel als mogelijk visueel en voor iedereen transparant

Veel aspecten lijken wellicht op ‘normaal’ leiderschap. Het is m.n. de gestructureerde aanpak (PDCA), de focus op het ontwikkelen van mensen, het kwetsbaar durven opstellen en de lange termijn visie, die het verschil maken.

Traditionele leider	Lean leider
werkt volgens een financieel plan	werkt toe naar “True North”
snele resultaten	geduldig
trots	nederig
snel de ladder beklimmen	intens leerproces en de ladder stapje voor stapje mogen beklimmen
resultaat tegen elke prijs	het juiste proces om steeds de juiste resultaten te bereiken
doelstellingen bereiken door middel van mensen	mensen ontwikkelen door procesverbetering

Bron: Lean leiders ontwikkelen op alle niveaus (ISBN 978-0-9914932-5-8) auteur Jeffrey K. Liker

team volwassenheid Coimbee en betrokkenheid

Concreet stappenplan

Om een goede Lean Leider te worden, kan je het volgende stappenplan volgen:

Begrijp de Lean Filosofie: Bestudeer de basisprincipes van Lean management, zoals continue verbetering, respect voor mensen, en het elimineren van verspilling. Dit zal je helpen een sterke basis te leggen voor uw leiderschap.
Ontwikkel Persoonlijke Vaardigheden: Leer effectieve communicatie, teamwerk, en probleemoplossing. Een goede Lean leider inspireert en motiveert zijn team.
Volg een Lean Training: Overweeg om formele Lean training of certificering te volgen, zoals Lean Six Sigma Green Belt of Black Belt.
Pas Lean Tools Toe: Word vaardig in het gebruik van Lean tools en technieken, zoals Kaizen, 5S, Kanban, en Value Stream Mapping.
Leer van Ervaring: Werk actief aan Lean projecten. Ervaring is cruciaal in het ontwikkelen van jouw vaardigheden als Lean leider.
Ontwikkel Leiderschapskwaliteiten: Werk aan jouw leiderschapsstijl om een ondersteunende en empowerende omgeving te creëren waarin uw team kan groeien.
Bouw een Lean Cultuur: Moedig een cultuur van continue verbetering aan binnen jouw organisatie. Dit betekent het stimuleren van openheid voor verandering en innovatie.
Coach en Mentor Anderen: Deel jouw kennis en ervaring met anderen. Door anderen te coachen en te begeleiden, versterk je jouw eigen vaardigheden en help je een Lean mindset te verspreiden.
Meet en Evalueer Voortgang: Gebruik metrics en feedback om de impact van jouw Lean initiatieven te beoordelen en continue te verbeteren.
Blijf Leren en Ontwikkelen: De Lean reis is nooit af. Blijf op de hoogte van nieuwe ontwikkelingen, technieken en best practices in Lean management.